Koningsdag, voor velen een jaarlijkse traditie die voelt als een gewoonte. We zijn er bijna allemaal mee opgegroeid: vroeg opstaan om oude spullen te verkopen op een kleedje, verkleed in oranje van top tot teen, of later juist losgaan op een festival tot in de late uurtjes. Maar waar komt dit oer-Hollandse feest eigenlijk vandaan? Hoe zijn de vrijmarkten, de tomeloze feesten en het nationale oranjegevoel uitgegroeid tot wat het nu is? Tijd om terug te gaan naar de oorsprong van Koningsdag en de tradities die het zo uniek maken.
Voor de oorsprong van Koningsdag, gaan we terug naar 31 augustus 1885. Op deze datum werd er ter gelegenheid van de vijfde verjaardag van Prinses Wilhelmina de eerste Prinsessedag gevierd, de voorloper van Koningsdag. Het initiatief kwam vanuit de politiek die de nationale eenheid wilden benadrukken. Toen Willem III overleed, de vader van Wilhelmina, werd zij Koningin en werd Prinsessedag Koninginnedag.
De eerste editie vond plaats in 1891, de koninklijke familie was hier echter niet bij. 31 augustus was toen ook de laatste dag van de schoolvakantie, hierdoor werd het een echt kinderfeest.
Dit veranderde elf jaar later in 1902. Wilhelmina leed aan een erge ziekte waarvan zij eerder dat jaar genas, hierdoor wilde het Nederlandse volk dit vieren en werd het een groot volksfeest.
De opvolger van Wilhelmina, haar dochter Juliana, zette de traditie van Koninginnedag voort en vierde dit ook op haar eigen verjaardag, namelijk 30 april.
Dit vond voor het eerst plaats in 1949. Toen stond de Koninklijke Familie op het bordes van Paleis Soestdijk en mochten de mensen langs lopen in een zogeheten defilé om de familie te zien en cadeaus te geven, voornamelijk bloemen. Dit was toen een spektakel van jewelste en was vanaf de jaren 50 daarom ook live op de televisie te volgen. Onder Juliana werd de dag ook een officiële vrije dag en uitgeroepen tot nationale feestdag in het teken van saamhorigheid.
Nadat Koningin Juliana was afgetreden werd Beatrix Koningin van Nederland. Zij bleef de traditie wederom voortzetten, maar koos er uit respect voor haar moeder voor om het op de verjaardag van haar moeder te blijven vieren.
Sommige mensen zeggen dat het echter alleen om de weersomstandigheden op dezelfde datum is gehouden. Veel activiteiten zijn natuurlijk buiten op Koningsdag waardoor 31 januari iets te koud leek. Echter vernieuwde Koningin Beatrix het feest wel, door zelf naar de mensen toe te gaan. In plaats Juliana's idee, nam Beatrix de gehele familie mee naar een of twee gemeenten in Nederland.
De vele tradities zijn dus op verschillende manieren door de tijd ontstaan. De vrijmarkt op koningsdag is echter per ongeluk in Amsterdam ontstaan, omdat er op dat moment veel relschoppers waren vanwege het huwelijk van Beatrix en Claus in 1966, en om die in de toom te houden en het feest voor iedereen leuk te houden, bedacht de gemeente Amsterdam de vrijmarkt.