Zit een gedetineerde niet altijd in lockdown?

Opnieuw is er een corona-uitbraak in een gevangenis. Dat gebeurde dit keer in de gevangenis van Zaanstad. Het gevolg is dat er hele afdelingen van de gevangenis in lockdown moeten. Hierbij mogen de gedetineerden slechts één keer per dag hun cel uit om te luchten en is bezoek niet meer welkom. Maar hoe erg verschilt deze lockdown eigenlijk van de normale gang van zaken in een gevangenis?

 

Dagprogramma

De rechten van een gedetineerde zijn vastgelegd in de Penitentiaire Beginselenwet. In beginsel wordt het Basisprogramma gevolgd. Hierin is opgenomen dat er in ieder geval recht is op recreëren, luchten en werken. Wanneer een gedetineerde zich goed gedraagt, kan hij promoveren naar het Plusprogramma. Dit is een voller dagprogramma, waarbij er meer activiteiten zijn en er meer vrijheid is om het dagprogramma in te vullen. Als een gedetineerde zich niet meer goed gedraagt, is degradatie naar het Basisprogramma ook mogelijk. Er zijn natuurlijk verschillende soorten gevangenissen, aangezien de ene gedetineerde de andere niet is. Afhankelijk van de lengte van de straf en het vertoonde gedrag wordt een gedetineerde geplaatst in een gesloten, half-open of open gevangenis. Het onderscheid zit hem hier echter vooral in de hoeveelheid verlof en niet in de dagprogramma’s.

 

Arbeid, onderwijs en re-integratie

Binnen de programma’s ligt een grote focus op arbeid en onderwijs, waardoor de terugkeer naar de samenleving zo soepel mogelijk verloopt. Gedetineerden werken ongeveer twintig uur per week. Er wordt uiteraard gekeken naar het gepleegde delict om zo de juiste match tussen het werk en de gedetineerde te maken. In de grote meerderheid van de gevallen zal het slechts om erg laagdrempelig werk gaan. Gedetineerden krijgen er ook geld voor: minimaal 76 cent en maximaal 1,52 euro per uur. Hier kan een televisie van worden gehuurd of wat lekkers van worden gekocht in de kantine. Wanneer een gedetineerde bewijst voldoende gemotiveerd te zijn, is er de mogelijkheid tot onderwijs. Hier krijgen ontstaat dus de optie om diploma’s te behalen, zodat ze na hun detentie sneller aan het werk raken. Naast arbeid en onderwijs zijn er ook nog speciale re-integratieactiviteiten, welke vooral gericht zijn op de praktische zaken van het leven.

 

Recreatie en contact met de buitenwereld

Naast het recht op werken heeft een gedetineerde ook recht op recreatie. Hier moet minimaal zes uur van de week mee gevuld worden. Ook mag er elke dag een uur gelucht worden en kan er twee keer per week kan voor driekwartier gesport worden. Op afspraak mag er bezoek langskomen; een gedetineerde heeft recht op minimaal een uur per week. Vooraf aan het bezoek worden de personen streng gecontroleerd op eventueel verboden voorwerpen. Daarnaast mag er onbeperkt gebruikt worden gemaakt van briefpost. Het telefoneren is wel gelimiteerd tot tien minuten per week. Alleen de gedetineerde kan het contact zoeken, andersom is bellen niet mogelijk. 

 

Al met al heeft een gedetineerde veel mogelijkheden tot dagelijkse activiteit. Dit komt dus niet overeen met de huidige lockdown in de gevangenis. Vergeleken met een lockdown kan er normaal gesproken namelijk gewerkt, geleerd en gesport worden. En ook een van de belangrijkste rechten van een gedetineerde, het bezoek, is weggevallen door deze lockdown. Al lijken er op het eerste gezicht redelijk wat overeenkomsten tussen de gevangenis en een lockdown te zijn; de gevolgen van een lockdown zijn ook in een gevangenis groot en dienen niet onderschat te worden.

 

Bronnen

  • Inrichtingen, D. J. (2021, 9 februari). Dagbesteding. Justitiabelen | dji.nl. Geraadpleegd op 10 november 2021, van https://www.dji.nl/justitiabelen/volwassenen-in-detentie/zorg-en-begeleiding/dagbesteding
  • NOS. (2021, 6 november). Corona-uitbraak in gevangenis Zaanstad: honderden gevangenen in lockdown. Geraadpleegd op 10 november 2021, van https://nos.nl/artikel/2404631-corona-uitbraak-in-gevangenis-zaanstad-honderden-gevangenen-in-lockdown
Sluiten