Je bent een rund als je met vuurwerk stunt

Een paar rotjes, vuurpijlen en voor de angsthaas een sterretje. De kans is groot dat jij afgelopen oud & nieuw het decennium hebt ingeluid met het afsteken van vuurwerk. Maar sommigen begonnen 2020 met het verliezen van hun oog, auto, huis of kind. Deze jaarwisseling was volgens meerdere politici écht cruciaal in de beslissing om tot een vuurwerkverbod over te gaan. 

 

Het leek er deze keer ook echt van te komen. Onze eigen stad, Rotterdam, is al om. De Tweede Kamer volgt met een voorzichtig verbod, maar is toch bang om op de tenen van menig traditioneel feestvierder te trappen. Er wordt tenslotte wel een traditie ingeperkt ten gevolge van enkele regelovertreders, en dat voelt eigenlijk niet eerlijk. 

 

Veelgehoorde argumenten voor een algemeen verbod zijn daarentegen dat vuurwerk slecht is voor de volksgezondheid, dat dieren eronder lijden, dat professioneel vuurwerk sowieso mooier is of dat kinderen te jong en onverantwoordelijk zijn om met vuurwerk om te kunnen gaan. Maar over het algemeen is het ook gewoon zo dat de meerderheid zich aan vuurwerk stoort. Je schrikt ervan, het geeft rommel en eventueel schade, en als je er zelf niks aan vindt, zul je misschien niet begrijpen dat een ander het wél leuk vindt om vuurwerk zelf af te steken.

 

Aan de andere kant is en blijft het een inperking van individuele vrijheid. Tegenstanders opperen daarnaast dat de overlast aangepakt moet worden, en niet het vuurwerk in zijn geheel.

Aan Nederlands consumentenvuurwerk zijn nu veel eisen gebonden. De angst bij een vuurwerkverbod is dat de hardnekkige liefhebber het vuurwerk vanuit het buitenland zal gaan halen. Dit gebeurt nu al op relatief grote schaal met illegaal, zwaar vuurwerk. Hierbij is er geen regulering meer mogelijk, waardoor de maatschappelijke veiligheid nog meer in het geding komt. 

 

Een mogelijk vuurwerkverbod roept nog veel meer vragen op. Ga je voor een algemeen, nationaal verbod van al het consumentenvuurwerk, of worden de normen voor legaal vuurwerk alleen aangescherpt? Als zo’n verbod al gerealiseerd wordt, hoe wordt het dan gehandhaafd? Is het realistisch om te denken dat illegale vuurwerkgebruikers aan nog strengere normen wel zullen voldoen? En daaropvolgend, zal het aantal incidenten (vooral met betrekking op hulpverleners) dan daadwerkelijk afnemen?  

 

Het invoeren van een verbod lijkt inmiddels onvermijdelijk. De vraag rest meer hoe ver Nederland hiermee wil gaan. Gaan er geografische grenzen gesteld worden, of worden de grenzen van licht en zwaar vuurwerk verlegd? Een algemeen verbod lijkt erg ver weg. De polarisering in de politiek én maatschappij is voor zulke drastische maatregelen wel heel groot. Aan de andere kant blijft deze discussie elke januari steevast oplaaien, en schrikt niemand meer van de grote getallen schade die door vuurwerk worden veroorzaakt. Afgelopen jaarwisseling is dit getal opgelopen tot minstens 15 miljoen. Het inburgeren van zulke schade is op een gegeven moment niet meer verantwoord. 

 

Al met al liggen er nog veel vraagstukken voor de Kamer om te beantwoorden. Dat zal snel moeten gebeuren, voor de woede weer is overgewaaid en de schade vergoed, en 2021 voor onze neus staat.  

 

Zoals de pietendiscussie, is ook de vuurwerktraditie een seizoensgebonden maar niettemin verhitte discussie geworden. Het lijkt alsof er geen feestdag meer te vieren valt zonder controverse over het een of ander. Maar als het tij nu echt gekeerd is, betekent dat grote stappen voor het begin van 2021. Misschien kijken we dan wel met z’n allen naar de professioneel georganiseerde vuurwerkshows die hier en daar verschijnen. Of misschien gaan er weer een paar prullenbakken aan. We zullen zien.