Nederland het belastingparadijs
Afgelopen week heeft het Europees Parlement opgeroepen om Nederland samen met de landen Malta, Ierland, Luxemburg en Cyprus op een zwarte lijst van belastingparadijzen te plaatsen. We zouden hiermee op een lijst terecht komen met landen als Aruba de Verenigde Arabische Emiraten en Oman. Het is de eerste keer in de geschiedenis van de Europese Unie (EU) dat het parlement verzoekt om lidstaten op de zwarte lijst te zetten. Waar kwam dit initiatief vandaan en wat zijn de reacties op dit spraakmakende besluit?
Het voorstel om deze landen op de lijst te plaatsen kwam van PvdA-Europarlementariër Paul Tang. In 2017 had hij al eerder een soortgelijk voorstel ingediend maar kwam toen één stem tekort. Afgelopen dinsdag lukte het hem dus wel en werd het voorstel, met een ruime meerderheid van 408 stemmen voor en 205 stemmen tegen, aangenomen. De reden voor het voorstel was volgens Tang dat Europese lidstaten jaarlijks miljarden mislopen doordat bedrijven extreem lage belastingen kunnen betalen in de eerdergenoemde landen. Iets dat volgens Tang “een smet op het blazoen van Nederland is”, dat snel moet worden weggehaald.
Naar aanleiding van de stemming heeft het Europees Parlement een oproep gedaan aan Europees Commissaris van belastingen Pierre Moscovici om de landen op de lijst te plaatsen. Aangezien het niet om een bindend besluit gaat, heeft deze al aangegeven er geen gehoor aan te geven. Volgens Moscovici is de lijst simpelweg niet bedoeld voor EU-lidstaten omdat er binnen de EU al afspraken gemaakt worden omtrent de belastingen. Daar hoort ook bij dat de EU al een aantal jaar onderzoek doet naar de belastingafspraken die landen hebben met multinationals. Apple moest daardoor onlangs nog dertien miljard euro aan belastingen betalen aan Ierland en ook de overeenkomsten tussen Nederland en Starbucks liggen onder de loep.
Uiteraard is er ook binnen Nederland is er gereageerd op het besluit. Staatssecretaris van Financiën Menno Snel ontkent dat Nederland een belastingparadijs zou zijn. Hij meent juist dat Nederland voorop loopt binnen Europa wanneer het aankomt op het bestrijden van belastingontwijking. Daarbij verwees hij naar een recent rapport van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, waarin juist stond geschreven dat Nederland snel is met het invoeren van maatregelen tegen belastingontwijking. GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout is het met Tang eens en vindt het goed dat deze landen aangesproken worden op hun gedrag, maar hij benadrukt dat het toch vooral een symbolische overwinning is aangezien het besluit geen verplichtingen oplevert. Hij denkt dat er pas echt wat kan veranderen als de EU zeggenschap krijgt over de winstbelasting van bedrijven. Nu kan elk land namelijk zijn veto gebruiken om iedere verandering tegen te gaan.
Hoewel deze beslissing dus laat zien dat het Europees Parlement het niet eens is met de status quo omtrent de belastingregeling, zal het verder weinig tot geen diepgaande effecten hebben. Pas als er een verandering komt in de bevoegdheden van de EU zal deze belastingontwijking harder aan kunnen pakken en dat laat nog wel even op zich wachten.