In Duplo ging Klassiek: Het Rotterdams Philharmonisch Orkest

Vrijdagavond, 17 maart 2017, bracht een groep In Duplo’ers een bezoek aan de Doelen om hier een concert bij te wonen van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Op deze avond speelde het orkest voor een enorm grote en volle zaal drie stukken van bekende componisten uit de twintigste eeuw. Het thema hierbij was Rhapsody in Blue, wat tevens de titel van het muzikale werk was dat centraal stond tijdens dit concert. Zoals de naam al doet vermoeden ging het deze avond niet om muziek van puur klassieke componisten – lees: Mozart of Haydn. Nee, vanavond werd muziek gespeeld waarin de jazz naar voren kwam.

Benieuwd naar de stukken die werden gespeeld ? Voorafgaand aan de beschrijving van elk stuk staat een Youtube link. Zet het op tijdens of na het lezen en geniet nog een beetje mee.

 

On the Waterfront – Leonardo Bernstein

https://www.youtube.com/watch?v=1iwvsV5cAks

Na een korte stoelendans in de Grote Zaal zaten alle aanwezige In Duplo’ers te luisteren naar het eerste muzikale uitvoering van de avond: On the Waterfront. Dit is een symfonische suite, gecomponeerd door de Amerikaanse componist Leonardo Bernstein, bekend van zijn compositie van West Side Story. Dit stuk is door Bernstein gecomponeerd in 1954, voor een film met dezelfde titel, en symboliseert het 20^e-eeuwse leven in New York City. Bernstein, die een fenomenaal stuk heeft geschreven voor de film, zou hierna nooit meer een klus voor een film aannemen. Hij was teleurgesteld doordat hij zijn creativiteit niet de vrije loop kon laten gaan en deze werd belemmerd door de filmproducenten. Bernstein besloot een jaar later het stuk te bewerken naar zijn eigen visie. Het resultaat was een symfonische suite van 20 minuten. Wij studenten hebben meestal een vrij korte concentratie als het gaat om het kijken van video’s of het luisteren van een nummer. Dit stuk zal je echter zeker niet vervelen. Het stuk wordt – letterlijk – ingeblazen met een mysterieuze melodielijn die zich uitbouwt naar het eerste thema en steeds spannender wordt, hetgeen mede wordt bewerkstelligd door het slagwerk. Het stuk overweldigt je en weet je aandacht te houden door een enorme spanningsboog die erin zit. Een fluit en harp laten later de rust weer wederkeren in het stuk. De andere instrumenten begonnen al gauw mee te spelen en brachten het stuk op indrukwekkende wijze naar zijn hoogtepunt – en tenslotte zijn einde.

 

Rhapsody in Blue – George Gershwin

https://m.youtube.com/watch?v=ynEOo28lsbc

Nadat de Symonische Suite van Bernstein was afgelopen, was er even de ruimte om na te praten over het stuk. Dit kwam omdat op podium ruimte werd gemaakt voor een grote vleugel die hierop werd gelift. Wij vroegen ons af of de dirigent al spelend het orkest zou gaan begeleiden of dat een pianist(e) zich bij het orkest zou voegen. Dit tweede bleek het geval te zijn: een pianiste – van wie de naam zeker vermeld mag worden: Khatia Buniatishvili – nam achter de vleugel plaats en onder de leiding van de dirigent – ook zijn naam mag overigens vermeld worden: Yannick Nézet-Séguin – werd het tweede stuk ingezet. Rhapsody in Blue is gecomponeerd door Gershwin in 1924, als opdracht voor een all-jazz concert dat zou worden gegeven. Achter de compositie zat een enorme haast en het was dan ook tijdens een treinreis dat de ideeën voor de muziek bij Gershwin opkwamen. Het werd een muziekstuk waarin klassieke elementen zitten, maar waarin vooral de jazzelementen overheersen. Ook dit stuk opent met een solo van blazers, en wel een klarinet. De andere instrumenten woden langzaam hieraan toegevoegd. Er wordt steeds harder gespeeld, en dan ineens stoppen alle instrumentalisten, en begint de pianiste te soleren. Wat je dan hoort is indrukwekkend: de pianiste speelt een bizar snel en ingewikkeld thema, zonder ook maar een steekje te laten vallen. Terwijl je nog vol verbazing hiernaar zit te luisteren voegen de andere instrumenten weer bij om het geheel nóg overweldigender te maken. Het stuk, dat ruim een kwartier duurt, gaat daarna door in een lekker tempo. Er wordt veel afgewisseld tussen pianosolo’s en gedeelten waarin het gehele orkest samen speelt. Het stuk eindigt met een reeds bekend en vrolijk thema. Na het einde volgt een staande ovatie waarin, met name voor de pianiste, luid wordt geapplaudisseerd. Als dank gaf zij nog een toegift, dat net zo spectaculair was als haar solo’s uit het stuk.

 

Symfonische dansen – Rachmaninov

https://www.youtube.com/watch?v=otJmf3pyb1E

Last but not least: na een korte pauze resteerde ons nog een stuk: een werk van de Russische componist Rachmaninov. Misschien was het puur toeval dat dit stuk voor het laatst werd bewaard, maar misschien ook niet. Voor Rachmaninov was het in ieder geval het laatste werk dat hij componeerde. Het stuk wordt dan ook gezien als een soort ‘samenvatting’ van het gehele repertoire van Rachmaninov. Anders dan de twee andere stukken beginnen de strijkers dit stuk. Maar al gauw beginnen de blazers weer een mysterieuze melodie te spelen. Het stuk wordt daarna echt ‘geopend’ door het voegen van de andere instrumenten. Het is wat minder overdonderend dan de voorgaande twee werken, maar het doet er zeker niet voor onder. Op een of andere wijze deed dit stuk met denken aan de muziek in het Sprookjesbos van de Efteling. En dat zegt al genoeg: het eerste deel van het stuk laat je helemaal opgaan in je fantasie. Het tweede deel van het stuk begint met een klarinet en heel geleidelijk beginnen andere blazers mee te spelen. Het aantal instrumentalisten dat speelt blijft eerst echter vrij beperkt en je hoort twee ontzettend mooie melodieën door elkaar heen. Hierna komen de strijkers erbij en wordt het stuk enorm gevoelig en ontroerend. Later komt het vrolijke en spannende karakter weer terug en klink ook opnieuw weer het eerste thema. Toch blijft het stuk veel afwisseling bevatten en na een halfuur – dat voorbij schijnt te zijn gevlogen – wordt dit stuk ook op grootse wijze beëindigd.

 

Zoals al uit de beschrijvingen zal zijn gebleken was het een ontzettend leuke, inspirerende en bijzondere activiteit. Iedereen heeft genoten van de muziek en was erg lovend over de activiteit. Na nog even gezellig bij te hebben gepraat gingen iedereen goed het weekend in. En een ding weten we zeker: In Duplo mag vaker Klassiek gaan !