De plicht roept

Ik herinner me hoe ik als klein meisje in mijn vaders plunjezak zat te graaien. Van alles zat erin, van een eet setje tot een echte baret met leger embleem en een heuse helm. Mijn papa in het leger, omdat het moest. Sinds 1997 is de dienstplicht in Nederland afgeschaft, 18 jarige jongens krijgen nog wel een brief thuis gestuurd dat ze opgeroepen kunnen worden, maar daar blijft het dan ook wel bij. De tijden van samen strijden voor het vaderland zijn voorbij, of toch niet?

De discussie laaide weer op toen Zweden aankondigde de dienstplicht weer in te gaan voeren. Sinds 2010 was hier de dienstplicht afgeschaft en bestond het leger uit beroepsmilitairen en grote hoeveelheden vrijwilligers. Deze aantallen, voor zowel het beroepsleger als van de vrijwillige rekruten, neemt echter steeds verder af. En dus was het tijd voor actie. Volgens de Zweedse minister van Defensie, Peter Hultqvist, is het herinvoeren van de dienstplicht noodzakelijk, omdat de veiligheidssituatie in het land en in Europa steeds verder achteruit gaat.

De situatie in Zweden en Nederland zijn niet helemaal te vergelijken. Een belangrijk verschil tussen beiden is dat Zweden geen lid is van de NAVO, wat betekend dat ze helemaal zelf zijn aangewezen op hun eigen veiligheid. Nederland daarentegen kan rekenen op de steun van andere West-Europese landen in geval van nood.
Nood is een groot woord, maar de Zweden voelen de adem van Rusland in hun nek. Zo vlogen de Russen in 2015 met hun bommenwerpers te dicht op het Zweedse luchtruim. De bevelhebber van het Zweedse leger melde dat het incident een duidelijk teken was van de militaire activiteit van Rusland en een ‘signaal’ aan de rest van de wereld.

Maar wat zou het invoeren van de dienstplicht Nederland dan kunnen brengen?
Allereerst nemen we hier het voorbeeld van de Zweden over om ook de vrouwen in de dienstplicht te betrekken. Vanaf volgend jaar zullen ook alle dames die de leeftijd van 18 jaar bereiken een brief van de overheid ontvangen dat ze in aanmerking komen voor de dienstplicht. Er zijn echter meerdere partijen die deze ‘in aanmerking komen voor’ weer willen omzetten naar een echte dienstplicht, zoals in Scandinavisch voorbeeld. Groot voorstander is onder andere de CDA die met het concept van ‘maatschappelijke dienstplicht komen. Dit houdt in dat je je militaire dienstplicht kan ‘afkopen’ met een maatschappelijke taak zoals vrijwilligerswerk of helpen in de (ouderen)zorg. Sybrand Buma, fractievoorzitter van het CDA in de tweede kamer, laat in een interview weten de dienstplicht te zien als een verbindende element tussen de jongeren, een manier van onderlinge binding in onze samenleving.

Allemaal heel leuk en aardig, maar wat vinden wij, de jongeren, er nou eigenlijk van?
NOS vroeg drie Zweedse tieners die volgend jaar opgeroepen zullen worden wat zij er nou eigenlijk zelf van vinden.  http://nos.nl/op3/artikel/2161049-18-en-opeens-dienstplicht-we-zijn-best-wel-pissed.html
De meningen lopen sterk uiteen, de ene noemt het moderne slavernij en staat absoluut niet te springen, de ander wil met volle overtuiging strijden voor zijn vaderland, weer een ander heeft nog nooit stil gestaan bij een carrière in het leger. Wat vind jij? Kun je jongeren, die van plan waren om na hun middelbare school te gaan studeren, of te werken, verplichten om in dienst te gaan zodat ze getraind zijn indien nodig? En bovenal, is het wel nodig?

Voor nu is de grote vraag of het bij ons überhaupt zover zal gaan komen. Momenteel mag je je dienstplicht alleen weigeren wegens gewetensbezwaren zoals bijvoorbeeld geloofsovertuiging. Iedereen die zijn militaire dienst wil afkopen met een maatschappelijke taak zal dus doorgelicht moeten worden door een speciaal daarvoor opgezette commissie. Een duur grapje, als je het mij vraagt.
De tijd zal ons leren of we in de voetstappen van de Zweden zullen treden. Ingerukt mars!